Buitengaats

Elke burger met een internetaansluiting kan zijn interpretatie van de werkelijkheid op het net zetten en zo lucht geven aan zijn verontwaardiging. Iedereen kan zijn recensie posten, zijn weblog publiceren of zijn filmpje uploaden in de grenzenloze wereld van wat wel Internet 2.0 wordt genoemd. Heel wat mediadeskundigen vinden dat niet alleen een onomkeerbare, maar ook een zegenrijke ontwikkeling. Eindelijk zijn de media gedemocratiseerd!

Bovenstaande vormt de inleiding bij een bespreking door Warna Oosterbaan van nuttige tegengeluiden als het gaat om de ‘people´s democracy’ en de ‘wisdom of crowds’. Het zijn niet de enige en ook niet de laatste dissonanten in de stroom van publicaties over de invloed van moderne webtechnologie op de gemeenschap en het leven  in de 21-ste eeuw.

In ‘The Cult of the Amateur’ zet Amerikaanse Brit Andrew Keen uiteen waarom hij de democratisering van de media een rampzalige ontwikkeling vindt. Interessante dingen hoor je op al die discussiefora niet, zegt Keen, en wat erger is: de waarheid wordt er het slachtoffer van, want daarover mag iedereen nu meestemmen.

De Amsterdamse mediatheoreticus Geert Lovink schildert bloggers af als ‘de niksers die staan te juichen bij de dood van de gecentraliseerde kennisstructuren’. Lovink wil die niksers niks verwijten. Ze documenteren alleen maar de ‘afnemende macht van de gevestigde media’.

De Amerikaanse jurist Cass Sunstein wijst in zijn boek ´Republic.com 2.0´ op de radicaliserende tendensen van het net die hem zorgen baren.  Sunstein vindt consumentensoevereiniteit een mooi uitgangspunt is, maar niet in de wereld van de politiek, niet in het democratische domein. Daar moet je blootgesteld worden aan andere gezichtspunten en opinies, ook als je daar misschien niet op uit bent.

Journaliste Warna Oosterbaan laat het gelukkig niet bij een bespreking maar trekt vervolgens ook haar conlusies.

Volgens Oosterbaan zijn de besproken boeken nuttige tegengeluiden tussen alle juichende verhalen over bloggers, wiki’s, ‘user generated content’ en de overige wapenfeiten van internet 2.0, . Want hoe revolutionair het bloggen ook is – voor het eerst in de geschiedenis heeft de massa toch maar toegang tot een massamedium gekregen – je kunt vaststellen dat de resultaten voorlopig niet meevallen. Misschien is het meest teleurstellende van het bloggen wel dat van het aandragen van nieuwe feiten, van nieuwe perspectieven nog weinig sprake is. Een echte ‘burgerjournalistiek’ bestaat nog niet.

Jammer, maar tegelijkertijd een steun in de rug van instellingen die de publieke sfeer een warm hart toedragen: kranten, tijdschriften, de publieke omroep, het onderwijs, politieke partijen, non-gouvernementele organisaties. Inderdaad, de mainstream media en de gevestigde instellingen. De democratie kan voorlopig niet zonder ze.